Nhiều người cho rằng, trong thời hiện đại bây giờ, cha mẹ và thầy cô cần phải tôn trọng trẻ và hãy để cho trẻ được làm những gì trẻ thích. Mới nghe qua thì luận điểm này có vẻ rất hợp lý và đầy tính nhân văn, nhưng nếu suy xét cho kỹ càng và phân tích cho thấu đáo thì luận điểm đó thật sự là không được ổn. Nếu cha mẹ, thầy cô để cho trẻ làm điều trẻ yêu thích thì không khéo là hại trẻ, là để con rơi vào cái bẩy của sự bất hạnh.
Bạn hãy thử nghĩ xem, nếu những đứa trẻ nhỏ được làm những gì chúng thích thì chúng thường sẽ làm những gì?
Nếu cho 1 đứa trẻ cấp 1 “con tự do làm những gì con thích đi”, thì phần lớn chúng sẽ ôm điện thoại, ipad hoặc truyện tranh hoặc tivi ngay lập tức.
Nếu cho 1 học sinh trung học “con thoải mái làm những điều con thích đi” thì chúng sẽ đi chơi game, cà phê, chạy xe máy trên phố la hét, thậm chí hút thuốc và thử những cái chúng tò mò.
Nếu cho một sinh viên “hãy làm điều bạn thích” thì đại đa số sẽ chọn yêu đương bồ bịch, nhậu, ngủ, đi chơi, cà phê, mua sắm,….chứ ít sinh viên nào chọn ngồi giải những phương trình dài ngoằng, những cuốn giáo trình khô khan, những sách chuyên môn dày cộm. Bạn cứ nhớ lại đi, thời đi học, hôm nào được nghỉ vì thầy cô ốm bệnh là cả lớp mừng rỡ, vì được đi chơi!
Với người non nớt, chưa có sự chín chắn và óc già dặn của sự trưởng thành “hãy làm điều bạn ưa thích” là cái bẫy của sự bất hạnh. Và với người hay nói những câu như “tôi ghét nhất là, tôi chúa ghét…” thì họ chắc chắn là nhóm người hành xử rất cảm tính, để cảm xúc chi phối nhiều. Nay yêu mai ghét, nay thích mai chán, nay ưa mai hết ưa…thì không có sự sâu sắc và đức tin vững vàng (nay tin mai hết tin). Nếu họ chỉ làm “những thứ tôi đam mê” thì đời họ sẽ xoay tròn như 1 cái đèn cù quân vậy. Bạn có thể nhìn thấy quanh bạn, rất nhiều người, tuổi đã lớn nhưng chẳng có thành tựu gì như họ muốn, dù họ có năng lực.
Đam mê, với người non nớt, sẽ thay đổi xoành xoạch. Cấp 1 có khi ước mơ làm phi công nhưng lên cấp 2 lại muốn thành diễn viên ca sĩ, lên cấp 3 có khi muốn thành giáo viên giám đốc kỹ sư bác sĩ nhưng cuối cùng lại trở thành anh hùng bàn phím, sống ảo trên mạng bình luận dạo khắp nơi. Thấy người ta nói cái gì hay là mình vội vàng “đam mê”, vài bữa lại hết.
Đam mê là khái niệm chỉ dành cho người có đầu óc rất trưởng thành và nhận thức rất sâu, bản lĩnh rất vững, đức tin rất chân thành (người có tư chất). Vì nó gắn với 2 chữ TRÁCH NHIỆM.
Cho nên, với trẻ nhỏ, với những người chưa đủ trưởng thành, chưa có khả năng tự chủ, tự ý thức và ý chí chưa mạnh mẽ thì cần phải có sự kèm cặp, uốn nắn và dẫn dắt của người lớn, của cha mẹ, thầy cô, chứ không thể để cho trẻ “tự theo làm ý thích của mình” được.
